محدودیت‌های EDR و علت رشد تکنیک‌های دور زدن آن

تکنولوژی

محدودیت‌های EDR و علت رشد تکنیک‌های دور زدن آن | تحلیل تخصصی امنیت سایبری

: کتایون بهرامی; تکنولوژی; 19 تیر 1404; امتیاز:

( 1 امتیاز )

امتیاز کاربران

این مقاله از سلام دیجی، بخش اول از سری مقالات تخصصی "تحلیل تکنیک‌های دور زدن EDR توسط بدافزارها" است.

در این بخش، به بررسی محدودیت‌های EDR و دلایلی می‌پردازیم که باعث شده‌اند مهاجمان سایبری به‌دنبال توسعه تکنیک‌های پیچیده برای دور زدن این ابزارهای امنیتی بروند.

جهت مشاهده فهرست کامل مجموعه مقالات با موضوع دور زدن EDR توسط بدافزارها اینجا کلیک کنید.

معرفی اجمالی EDR و محدودیت‌های آن

EDR چیست و چگونه کار می‌کند؟

Endpoint Detection and Response (EDR) یا «تشخیص و پاسخ نقطه پایانی»، یکی از کلیدی‌ترین ابزارهای امنیت سایبری در سازمان‌هاست که وظیفه آن:

✔️ شناسایی تهدیدات سایبری در سطح نقاط پایانی (EndPoints)

✔️ تحلیل و بررسی رفتارهای مشکوک

✔️ ایجاد پاسخ خودکار یا هشدار به تیم امنیتی

✔️ جمع‌آوری داده‌های Telemetry برای تحلیل عمیق‌تر می باشد.

این ابزارها معمولاً از ترکیبی از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:

✔️ Behavioral Detection : تحلیل رفتار فرایندها و فایل‌ها

✔️ Signature-Based Detection : شناسایی مبتنی بر الگوهای شناخته‌شده

✔️ Heuristic & Machine Learning Analysis : تحلیل‌های هوشمند مبتنی بر یادگیری ماشین

✔️ Threat Intelligence Integration : استفاده از تهدیدات شناخته‌شده در سطح جهانی

هدف اصلی EDRها، جلوگیری از حملات پیشرفته‌ای مثل باج‌افزارها، APTها و حملات بدون فایل (fileless) است.

محدودیت‌های ذاتی EDR

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، EDR ها به دلایل مختلف دارای محدودیت‌های فنی هستند که مهاجمان به‌شدت روی آن‌ها حساب می‌کنند:

🔸 دید محدود به سطح کاربر (User Mode)

بیشتر EDRها برای جلوگیری از تأثیر بر عملکرد سیستم، به‌صورت Process سطح کاربر عمل می‌کنند. این یعنی اگر حمله‌ای در سطح کرنل یا از طریق درایور آسیب‌پذیر انجام شود، بسیاری از این ابزارها توانایی تشخیص آن را نخواهند داشت.

🔸 ضعف در تشخیص حملات Fileless و Memory-based

حملاتی که مستقیماً در حافظه اجرا می‌شوند و هیچ فایلی روی دیسک ایجاد نمی‌کنند مانند PowerShell-based Attacks یا Reflective DLL Injection، همچنان یک نقطه‌ضعف جدی برای بسیاری از EDRها به شمار می‌رود.

🔸 قابل دور زدن بودن Hookها و API Monitoring

EDR ها معمولاً با استفاده از تکنیک API Hooking فرایندهای مشکوک را تحت نظر می‌گیرند، اما مهاجمان حرفه‌ای می‌توانند این hookها را شناسایی کرده و دور بزنند (Unhooking یا استفاده از Syscallهای مستقیم).

🔸 حجم بالای داده و تحلیل اشتباه (False Positive / Negative)

به دلیل جمع‌آوری حجم زیادی از داده‌ها، EDR ها در مواردی دچار خطاهای تحلیل می‌شوند که ممکن است منجر به هشدارهای اشتباه یا ندیدن تهدیدات واقعی شود.

🔸 تمرکز روی تکنیک‌های شناخته‌شده

بسیاری از EDRها بیشتر بر تکنیک‌هایی تمرکز دارند که در MITRE ATT&CK شناسایی و ثبت شده‌اند. به همین دلیل، تکنیک‌های جدید یا سفارشی‌شده، گاهی از دید آن‌ها پنهان می‌ماند.

چرا مهاجمان روی دور زدن EDR تمرکز کرده‌اند؟

امروزه بسیاری از حملات سایبری با هدف‌های کلان، به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که ابتدا با اطمینان کامل از دور زدن EDR، دسترسی پایدار را فراهم کنند. دلیل این تمرکز:

✔️ پوشش گسترده EDR در سازمان‌ها: مهاجم بدون عبور از EDR، نمی‌تواند حمله را به سرانجام برساند.

✔️ افزایش هوش EDRها: مهاجمان مجبور به استفاده از تکنیک‌های پیچیده‌تر شده‌اند.

✔️ اتکای شدید تیم‌های SOC به EDR : مهاجمان از این وابستگی سوءاستفاده می‌کنند.

به بیان ساده، دور زدن EDR به‌معنای باز شدن دروازه حملات پیشرفته به زیرساخت شماست.

مدیران امنیت باید بپذیرند که هیچ EDRی به‌تنهایی غیرقابل نفوذ نیست و دور زدن آن، یکی از محورهای کلیدی حملات مدرن است.
شناخت دقیق تکنیک‌های EDR Evasion، اولین گام برای طراحی دفاع چندلایه و کارآمد در برابر تهدیدات پیچیده است.

✅ سوال مهم: آیا با وجود تکنیک‌های دور زدن، EDR لازم است؟

وقتی بدافزارها و مهاجمان توانایی عبور از EDRها را دارند، آیا اصلاً نصب و هزینه کردن برای این ابزارها منطقی است؟

پاسخ: بله، اما به‌شرط درک درست از کارکرد EDR .

🔸 EDR داروی همه‌چیز نیست؛ اما یک لایه حیاتی است

هیچ EDRی نمی‌تواند تمام تهدیدات را شناسایی کند؛
اما داشتن EDR همچنان یکی از مهم‌ترین بخش‌های معماری امنیتی است، به دلایل زیر:

✔️ مانیتورینگ دائمی رفتار نقاط پایانی

✔️ قابلیت واکنش سریع به بسیاری از حملات شناخته شده

✔️ جمع‌آوری داده‌های تحلیلی ارزشمند برای Incident Response

✔️ ایجاد دیدگاه (Visibility) در سیستم‌های کاربران

🔸 EDR مثل قفل در خانه است؛ نه دیوار ضدگلوله!

همان‌طور که قفل درب خانه نمی‌تواند جلوی دزدهای بسیار ماهر را بگیرد اما حذف آن به معنای بازگذاشتن در است،
نداشتن EDR یعنی سازمان خود را کاملاً بی‌دفاع گذاشته‌اید، حتی در برابر حملات ساده‌تر.

🔸 چطور باید به EDR نگاه کنیم؟

EDR ✔️باید به‌عنوان یکی از چند لایه دفاعی سازمان دیده شود.

✔️ باید به‌صورت مداوم به‌روزرسانی شود و تنظیماتش سخت‌گیرانه باشد.

✔️ به تنهایی کافی نیست؛ بلکه باید در کنار:

SIEM قوی
Threat Hunting فعال
کنترل دسترسی سخت‌گیرانه
آموزش کاربران و تیم SOC
استفاده شود.

🔸 جمع‌بندی: داشتن EDR، ضرورت است؛ نه گزینه

بدون EDR، سازمان هیچ دیدی روی تهدیدات نخواهد داشت و حتی از وقوع حمله هم باخبر نمی‌شود.
اما باید این حقیقت را هم بپذیریم که EDR به‌تنهایی کافی نیست و باید همیشه به چشم یک ابزار تکمیلی در معماری امنیتی نگاه شود.

✅ پیشنهاد عملی برای سازمان‌ها:

۱. از EDRهایی استفاده کنید که قابلیت Memory Scanning و Tamper Protection قوی دارند.
۲. تیم SOC خود را برای تشخیص تهدیدات EDR Evasion آموزش دهید.
۳. تهدیدات جدید را به‌صورت ماهانه با ابزارهای Hunting یا Red Team بررسی کنید.
۴. EDR را با سایر ابزارها مثل SIEM و NDR (Network Detection & Response) یکپارچه کنید.

✅ نتیجه کلیدی:

داشتن EDR، ضرورت انکارناپذیر دنیای امروز است.
اما تنها زمانی نتیجه می‌گیرید که آن را درست تنظیم کرده و در یک دفاع چندلایه از آن استفاده کنید.

✅ ادامه مسیر:

در بخش دوم این سری مقالات، به سراغ یکی از خطرناک‌ترین تکنیک‌های دور زدن EDR یعنی BYOVD (Bring Your Own Vulnerable Driver) می‌رویم و دقیقاً تحلیل می‌کنیم که چطور مهاجمان از درایورهای آسیب‌پذیر برای عبور از EDRها استفاده می‌کنند.