عبارت DNS مخفف Domain Name Server است. عملکرد آن به منظور ارجاع نام دامنه به IP سرور مربوطه یا به عبارتی تبدیل نام دامنه به IP می باشد و با تعریف DNS بر روی دامنه مربوطه، به IP مورد نظر دسترسی خواهید یافت.
rDNS یا Reverse DNS همانطور که از اسمش پیداست دارای عملکردی معکوس با عملکرد DNS است. نام آن مخفف عبارت Reverse DNS و عمل تبدیل IP به نام دامنه را انجام می دهد. با وجود تشابه اسمی نحوه ی عملکرد این دو کاملا جدای از هم می باشند. به طوریکه اگر دامنه example.com از طریق DNS تعریف شده بر روی آن به IP : 192.168.24.5 ارجاع داده شود، الزاما آن IP نیز به دامنه example.com معکوس یا Reverse نخواهد شد. به طور مثال :
بر روی یک سرور اشتراکی چند دامنه با DNS های یکسان قرار دارند اما الزاما تمامی این دامنه ها دارای rDNS نمی باشند و آن IP حتی می تواند به دامنه یا بخش خاصی Reverse نگردد. DNS دارای چندین رکورد مختلف است و هر رکورد میتواند IP خاص خود را دارا باشد، اما rDNS شامل یک IP خاص می باشد که به دامنه مورد نظر شما ارجاع داده می شود.
کورد اشاره گر یا (PTR (Pointer Record :
رکورد PTR یک رکورد اختیاری است و وظیفه آن جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای rDNS است. وجود آن موجب افزایش کیفیت سرویس و جلوگیری از اسپم ایمیل های ارسال شده از IP مربوطه می گردد، از این رو بیشترین مورد استفاده آن برای IP سرورهای ایمیل است. نام رکورد PTR از IP بعلاوه بخش معکوس شده تشکیل می شود. به طور مثال ورودی rDNS برای IP : 192.168.24.5 به صورت زیر می باشد.
موارد استفاده از rDNS :
rDNS معمولا توسط نرم افزارهای حرفه ای تحت شبکه یا سرورهای ایمیل به قصد ردیابی و تایید صحت آدرس IP و نام DNS سایت مورد استفاده قرار می گیرند.. rDNS همانند DNS برای یک وب سایت حیاتی نیست و باز هم دسترسی به وب سایت بدون DNS معکوس برای IP وب سرور و یا IP بازیدکنندگان میسر است، هرچند rDNS برای برخی از برنامه ها همچون ایمیل سرور یا vCenter Server مهم و ضروری است. تعداد زیادی از سرورهای ایمیل بر روی اینترنت به صورتی پیکربندی شده اند که ایمیل هایی که از IP های فاقد rDNS به آنها ارسال می شوند، برگشت خواهند خورد. بنابراین اگر شما از سرور ایمیل شخصی خود استفاده می نمایید، برای IP ای که از طریق آن ارسال ایمیل صورت می پذیرد بایستی rDNS تعریف نمایید تا با چنین مشکلی مواجه نشوید.نحوه ی تعریف DNS با rDNS کاملا متفاوت است. تعریف DNS بر روی دامنه به منظور اشاره به نام دامنه یا سرور مورد نظر، از طریق رجیسترار یا مرکز ثبت کننده دامنه صورت می پذیرد.
چگونه دی ان ای معکوس یا Reverse DNS ایجاد کنیم؟
اما به منظور تعریف rDNS لازم است صاحب آدرس های IP که معمولا شرکتهای فراهم کننده پهنای باند اینترنت یا ISP هستند از طریق کنترل پنل ارائه دهنده IP سازمان RIPE"in-addr.arpa"در منطقه ایران با معرفی دی ان اس سرورهای خود و تعریف دامین در مرحله اول و مرحله بعد تعریف PTR در سرور خود این کار را انجام دهند.
لازم به ذکر است برخی کاربران و حتی مدیران شبکه به اشتباه تصور می کنند با ایجاد PTR در سرور دی ان اس شبکه داخلی خود rDNS ایجاد کرده اند. این کار تنها در شبکه داخلی کاربرد آزمایشی دارد و برای دسترسی جهانی لازم و ضروری است این کار توسط صاحب رنج آدرسهای IP انجام شود.
روش تست و بررسی صحت عملکرد rDNS:
برای بررسی درستی و صحت rDNS به سادگی با استفاده از دستور ping استفاده می کنیم:
برای مثال در صورتی که برای آدرس 192.168.10.10 رکورد PTR به نام mail.server.com ایجاد شده به این شکل با -a تست می کنیم:
ping -a 192.168.10.10
در پاسخ به جای عبارت همیشگی زیر:
pinging 192.168.10.10
عبارت زیر نمایش داده می شود
نکته: به روزرسانی rDNS در تمام اینترنت ممکن است کمی زمان لازم داشته باشد و بعد از چند ساعت قابل تست باشد.