تصور کنید در خواب آگاه باشید و بتوانید کنترل کامل روی دنیای خواب‌تان داشته باشید. خواب شفاف، این قابلیت را به شما می‌دهد که واقعیت را به دلخواه خود تغییر دهید. پرواز کنید، ماجراجویی‌های جدیدی خلق کنید یا حتی با افراد دیگری در خواب تعامل داشته باشید!
خواب شفاف چیست؟
خواب‌های شفاف زمانی اتفاق می‌افتند که شما در حالی که خواب هستید، از خواب دیدن خود آگاه می‌شوید. تحقیقات نشان می‌دهد حدود 50 درصد از افراد حداقل یک بار خواب شفاف داشته‌اند. حدود 20 درصد از این افراد ماهانه چنین خواب‌هایی می‌بینند و گروه کوچکی هر هفته یا حتی هر شب آن را تجربه می‌کنند.
این مفهوم هزاران سال است که بخشی از ادیان مختلف بوده، اما در قرن گذشته به‌طور علمی مورد مطالعه قرار گرفته است. در سال 1913، روانپزشک هلندی فریدریک ون آیدن این اصطلاح را پس از ثبت تجربیات خود از خواب‌های شفاف مطرح کرد. در دهه‌های 1970 و 1980، محققان توانستند ثابت کنند که خواب شفاف واقعی است. آنها با طراحی یک روش، به افراد گفتند در هنگام شروع خواب شفاف، حرکت‌های چشمی خاصی را انجام دهند و این حرکت‌ها اثباتی بر وجود خواب شفاف بودند.
به دلایلی که هنوز برای متخصصان روشن نیست، معمولاً در هنگام خواب نمی‌دانیم که در حال دیدن خواب هستیم. همچنین احتمالاً خواب‌هایی که دیده‌اید را به یاد نمی‌آورید، مگر اینکه در حین آنها بیدار شوید. اما اگر خواب شفاف داشته باشید:
شما می‌دانید که اتفاقاتی که در ذهنتان می‌گذرد واقعی نیستند.
خواب بسیار زنده و واقعی به نظر می‌رسد.
ممکن است بتوانید اتفاقات را کنترل کنید، انگار که در حال کارگردانی فیلمی در خواب هستید.
احتمالاً در خواب کارهای فعالانه‌ای مانند پرواز انجام می‌دهید.
خواب‌های شفاف بیشتر در مرحله‌ای از خواب به نام "حرکت سریع چشم‌ها" (REM) اتفاق می‌افتند، زمانی که خواب عمیق است و چشم‌ها حرکت می‌کنند، تنفس سریع‌تر می‌شود و فعالیت مغزی افزایش می‌یابد. در واقع، در طول REM، مغز تقریباً به اندازه زمانی که بیدار هستید فعال است. معمولاً حدود ۹۰ دقیقه پس از خوابیدن وارد این مرحله می‌شوید که حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد و با هر چرخه خواب طولانی‌تر می‌شود و ممکن است تا یک ساعت ادامه یابد. برخی از دانشمندان معتقدند خواب شفاف ممکن است خارج از REM هم رخ دهد.
چگونه می توانیم خواب شفاف را تجربه کنیم؟
۱. بهداشت خواب مناسب: برنامه خواب منظم، محیط خواب تاریک و خنک و دوری از کافئین و الکل قبل از خواب به بهبود خواب کمک می‌کند.
۲. استفاده از دفترچه خواب: ثبت خواب‌ها بعد از بیدار شدن، خودآگاهی را افزایش داده و احتمال خواب شفاف را بیشتر می‌کند.
۳. سیستم بررسی واقعیت: تکنیک‌هایی مانند نگاه به آینه یا فشار دادن انگشت به کف دست برای تشخیص خواب از بیداری مفید است.
۴. روش MILD: با تکرار قصد خود برای تجربه خواب شفاف، می‌توانید احتمال آن را افزایش دهید.
۵. روش بیدار و برگشت به خواب (WBTB): پس از چند ساعت خوابیدن بیدار شوید، کمی فعالیت ذهنی داشته باشید و دوباره بخوابید تا مغز در حین بازگشت به مرحله REM فعال بماند.
این فرآیند نیاز به تمرین و صبر دارد، اما با افزایش آگاهی از خواب‌های گذشته، شانس داشتن خواب شفاف بیشتر می‌شود.
تکنولوژی و آینده خواب‌های شفاف
با پیشرفت‌های تکنولوژی، دسترسی به خواب‌های شفاف آسان‌تر شده است. دستگاه‌هایی مانند ردیاب‌های خواب، ماسک‌های مخصوص خواب شفاف و اپلیکیشن‌های ویژه به کاربران کمک می‌کنند تا از خواب‌های خود آگاه شوند و آنها را کنترل کنند. این فناوری‌ها با پایش فعالیت مغز، ضربان قلب و چرخه‌های REM شرایط مناسب برای خواب شفاف را ایجاد می‌کنند. با پیشرفت تحقیقات، آینده می‌تواند شامل ابزارهای پیشرفته‌تری باشد که تعامل عمیق‌تری با حالت خواب ایجاد کنند و حتی امکان خواب‌های مشترک و کاربردهای درمانی را فراهم سازند.
REMspace استارتاپی است که بر روی خواب‌های شفاف، تکنولوژی‌های مرتبط با خواب REM، و تجربیات خارج از بدن تمرکز دارد. آنها روش‌ها و ابزارهایی برای افزایش آگاهی در خواب، مانند کتاب‌های الکترونیکی رایگان، ویدیوها، و مکمل‌های غذایی ارائه می‌دهند. همچنین اپلیکیشنی برای کمک به کاربران در دستیابی به خواب‌های شفاف و به اشتراک‌گذاری تجربیاتشان معرفی می‌کنند. یکی از جنبه‌های جالب این استارتاپ امکان تعامل افراد در خواب است.
ارتباط دو نفر در خواب با همدیگر
بر اساس گزارش REMspace، در یکی از آخرین آزمایش های این استارتاپ، شرکت‌کنندگان در خانه‌های خود خوابیده بودند و دستگاه از راه دور امواج مغزی و داده‌های خواب آنها را ردیابی نموده است. وقتی سرور تشخیص داد که اولین شرکت‌کننده به حالت خواب شفاف وارد شده، کلمه‌ای تصادفی با زبان مخصوص Remmyo از طریق ایرباد برای او ارسال شد. او این کلمه را در خواب خود تکرار کرد و پاسخ او ضبط و در سرور ذخیره گردید.
هشت دقیقه بعد، شرکت‌کننده دوم نیز به خواب شفاف رفته و پیام ذخیره‌شده از شرکت‌کننده اول را دریافت نموده است. پس از بیدار شدن، او این کلمه را تأیید کرد و این نشان‌دهنده اولین پیام ردوبدل‌شده در خواب بود. محققان که حدود ۵ سال در این زمینه تحقیق کرده‌اند، ادعا کرده‌اند دو نفر دیگر نیز با این تکنیک توانسته‌اند در خواب ارتباط برقرار کنند.
این شرکت برنامه دارد که تا سال 2025 دستگاه LucidMe Pro را به بازار عرضه کند، که اولین دستگاه جهان است که قابلیت‌های اپلیکیشن LucidMe را با پلی‌سومنوگرافی ترکیب می‌کند. این فناوری به ردیابی مواردی مانند EOG (اندازه‌گیری پتانسیل پایدار قرنیه-شبکیه چشم)، EEG (نوار مغزی) و EMG (نوار عصب و عضله) از طریق موبایل کمک کرده و امکان مشاهده دقیق تمام مراحل خواب را فراهم می‌آورد.
